Volume 2, No 1, Winter 1992

Sayet Tutuklanirsaniz!

Bu sayidaki kösemizde kisinin adlî makamlar tarafindan bir tutuklamaya gerek görülmesi halinde nasil davranista bulunabilecegini inceleyecegiz ^[1]. Asagidaki bilgilerin USA güvenlik ve adlî mevzuati bakimindan geçerli oldugunu, diger ülkelerde bu mevzuatinin degisiklik gösterebilecegini belirtmekte yarar görmekteyim. Ayni ülkede olunmasina karsin USA içerisinde eyaletler arasinda dahi degisik uygulama görülmesi mümkündür.

Asagidaki açiklamalarda genel olarak polis deyimi güvenlik kuvvetlerinin tümünü kapsamakta olup, bunlar arasinda Sheriff, DEA, FBI, SBI, Coast Guard, Customs veya Immigration Agents gibi degisik makamlar bulunmaktadir.

1. Polis tarafindan durdurulur veya tutuklanirsaniz, sogukkanli, sakin ve dostça tutum içerisinde olunuz. Devamli suçlu sahislar ile karsilasan ve onlarin anî davranislarinin kendilerinin can güvenligi açisindan bir tehlike olduguna inanan güvenlik gorevlileri, sizin sogukkanli tutum ve dostça davranis içerisinde olmaniz halinde size daha insalcil davranista bulunacagini unutmayiniz.

   Kaçmaya veye saklanmaya çalismayiniz. Zira bu nevi davranislarda güvenlik kuvvetlerinin ellerindeki her imkan ile sizi durdurmaya calisacagini unutmayiniz. Böylesine bir davranis size hayatinizi kaybettirebilecektir. Hakli durumunuz, bu nevi kaçma, saklanma veya karsi taarruz gibi davranislar ile ortadan kalkabilecegini hatirlayiniz. Hiç bir zaman saldirgan tutum içerisinde olmayip, metin olmaya çalisarak, polisin size güvenini kazaniniz.

2. Suçsuz oldugunuza inansaniz dahi polis tarafindan tutuklandiginiz zaman mukavemet etmeyiniz. Karsi koyma veya onun görevini engeller bir tutum içerisine girmek, sizin ayri bir suç islemenize neden olacaktir. Tabiati ile polis de size karsi bir güç uygulamaya basvuracaktir. Bu durumda genelde zararli ve suçlu çikan tarafin polis olmadigi bir çok olaylarda görülmüstür.

   Sayet yaninizdaki arkadasinizin böyle bir tutum içerisinde oldugunu görürseniz, onu uyarmak sizin arkadaslik görevi oldugunu unutmayiniz. Zira kisilerin heyecan, panik, suçluluk veya suçsuzluk hisleri altinda istek disi da olsa hatali davranislarda bulunabildigini hatirlayiniz.

   Özellikle bir olay aninda polisin ikazlarina derhal uymaya calisiniz. Fire arms simulator'de silah egitimine tabi tutulan polisin devamli olarak ikazlara uymayan kisinin, kendisine karsi tehlikeli bir davranista bulunabilecegi, bu davranisa karsi devamli silahi ile uyanik kalmasi egitiminin verildigini unutmayalim.

3. Ev veya otomobilinizin aranmasina izin vermeyebilir veya riza göstermeyebilirsiniz. Sayet izin verir veya riza gösterirseniz bulunacak her fizîkî delil mahkemede size karsi kullanilabilecektir. Yetkili mahkemelerce sizin bilginiz disinda, size ait olan mülkiyetlerde güvenlik kuvvetlerince bir arama yapilmasi halinde suç delilerinin alikoyulmasina karar verebilir. Böyle bir mahkeme karari ile karsiniza çikan polise izin vermek durumunda iseniz de, gerekli mahkeme kararini okumak ve bir örneginin size verilmesini talep etmek hakkiniz vardir.

4. Sayet polis tarafindan inceleme veya sorusturma altinda tutulursaniz, susmaya, sessiz kalmaya veya avukatiniza danismaya hakkiniz vardir. Sayet bir avukat tutmaya ekonomik gücünüz yok ise, bu inceleme aninda ve devaminda mahkemeden sizin savunmanizi ücretsiz olarak yapacak bir avukat tayin edilebilecegini unutmayiniz. Bunu size sorular sorulmadan istemenizin size daha yarar getirecegi bir gerçektir. Zira açiklamada bulunduktan bir süre sonra böyle talepte bulunmaniz halinde polisin sizin bazi konulari gizlemek istediginiz, bunu avukatizin hukukî yardimi ile yapmaya çalisacaginiz izlemini verecektir.

   Sayet bu inceleme esnasinda konusmak isterseniz, beyanlarinizin tutumu veya bir kismi mahkemede size karsi delil olarak kullanilabilecektir. Inceleme süresinin her aninda sessiz kalma ve avukatinizin bulunmasini isteyebilirsiniz. Bu talebiniz gerçeklesinceye kadar da herhangi bir açiklama yapmayabilirsiniz.

5. Yukaridaki maddedeki haklariniz sorusturma esnasinda kabul edilebilecegi gibi, sayet suça taraf olmaksizin bilgi verme konusunda gonüllü isenizde, bu açiklamalarinizin mahkemede size karsi delil olarak kullanabilecegini unutmayiniz.

6. Sayet bir trafik kazasina karismis iseniz, derhal polise bilgi veriniz. Kazaya karisan karsi tarafa da kendi isim, adres, ve sürücü ehliyet numaranizi veriniz. Sayet sigortali iseniz karsi taraftan bunu tahsile kalkmayiniz, derhal kendi sigorta sirketinize basvurunuz. Zira karsi tarafin sigorta anlasmasina göre masraflarin sigorta sirketince ödenmesi mümkün olabilir.

   Özellikle kazalarda bir yaralanma veya rahatsizlik hissetme durumunuzda, olay yerine gelen polisten sizi mutlaka tip merkezine ulastirmasini talep ediniz. Bu nevi durumlarda genelde tibbî masraflar sigorta sirketince karsilanmaktadir. Bazi kazalarda olusan travma ve diger rahatsizliklar kaza anindan sonraki günlerde ortaya ciktigi ve bunlarin tedavisinin oldukça masrafli oldugu için, karsi tarafin sigorta sirketi ile ilisigi hemen kesmeyiniz.

   Kaza aninda sayet maddî veya bedeni bir zarara ugradiginizi hisseder iseniz, mutlaka yetkili polisten kaza raporu tutmasini, bunun bir suretinin size ve sigorta sirketinize ulasmasini saglayiniz. Bazi hallerde sayet sigorta sirketiniz bir baska eyalette bulunuyor ise polisin bu kaza raporunu diger eyalete göndermedigi karsilasilmaktadir.

7. Sayet bir trafik suçu esnasinda polis tarafindan durduruldu iseniz, sizden aracinizdan inmenizi isteyebilecegini unutmayiniz. Böyle hallerde polisin ikazina uymakta yarar oldugunu unutmamak gerekir. Kisinin kendi kendine yapacagi bedeni hareketlerin polis tarafindan kendisine bir taarruz olarak degerlendirilebilecegini düsünerek böylesi tutumlardan kaçininiz.

8. Alkol, uyusturucu veya diger keyif verici maddelerin tesbiti için nefes test cihazina tabi tutulmayi kabul etmeyebilirsiniz. Fakat bu kabul etmeyisinizin sürücü ehliyetinizinin kismen alikonulmasina neden olabilecegini unutmayiniz. Sayet böyle bir suç unsurunu bünyenizde tasimiyorsaniz, istenilen testi yaptirmakta özellikle polisin yapacagi islemlerin daha kisa süre tutacagi ve sizin kisa süreli olarak incelenmenizi yaparak saliverecegini unutmayiniz. Masraflarin tarafinizdan ödenmesi halinde kan örnegi veya diger kimyasal testlerin yapilmasini talep edebilirsiniz.

9. Bütün sartlarda sayet ileride size problem yaratacagina inandiginiz bir sorun ile karsilastiysaniz, derhal avukatiniza danisiniz, isim, yer, tarih, saat ve kisilerin esgalini hatirlamaya ve bunlari kaydetmeye calisiniz. Bazen böylesine küçük detaylar, sizin uzun süre polis tarafindan gözetim veya sorusturmada tutulmanizi önleyecektir. Kisinin haklarini kullanmasi nasil bir hak ise de, toplumun genel menfeatini saglamak için görevli bulunan makamlarin da sizin bazi haklarinizi kanuni sinirlar içerisinde kismen ve geçici olarak kisitlayabilecegini unutmayiniz. Hakkin mudafaasi ve takibinin de belli kanunî ölçüler içerisinde olmasi gerekmektedir. Aksi taktirde hakli durumlarda dahi haksiz davranislarda bulunarak "hakki" kaybetmek mümkündür.